ORTAYA ÇIKABİLECEK PROBLEMLER

ORTAYA ÇIKABİLECEK PROBLEMLER

Ortaya Çıkabilecek Problemler

Diabetes Mellitus (Şeker Hastalığı) Tedavisi Sırasında Ortaya Çıkabilecek Problemler

Hipoglisemi: (Kan şekeriniz düşükse)

Kan şekerinin normal değerlerin altına düşmesidir. Başka sağlık problemi olmayan diyabetikler için kan şekerinin 70 mg/dl'nin altına inmesidir. Kan şekerinin hedef kan şekeri değerlerinin altına inmesi arzu edilmez.

Hipoglisemi;

• İnsülin veya şeker düşürücü hapların dozlarının fazla uygulanmasına bağlı,
• Düzenli olarak alınması gereken öğünlerin yeterince veya hiç alınmamasına bağlı,
• Egzersiz sırasında ve sonrasında yapılan egzersizin arttırdığı enerji ihtiyacını dengeleyecek kadar ek gıda alınmamasına bağlı (egzersizin enerji tüketimini arttırıcı etkisinin 8-10 saat devam edeceğini ve bu dönemde alınan gıda miktarının arttırılması ve insülin dozunun azaltılması gerektiği unutulmamalıdır.)
• İshal veya diğer eşlik eden besinlerin barsaktan emilmesini azaltan sağlık problemlerine bağlı

olarak ortaya çıkabilir.

Hipogliseminin Belirtileri Nelerdir:



Kan şekeriniz düştüğünde (70 mg/dl'den daha az ise) vücudunuz çoğu zaman sinyal verecektir, ancak vücudunuzun şekeriniz düştüğnde sinyal vermeyebileceğini de unutmayın.

• Sinirlilik,
• Titreme,
• Yorgunluk,
• Açlık hissi,
• Soğuk terleme,
• Baş ağrısı,
• Bulanık görme,
• Çarpıntı,
• Dikkatinizi toplayamama

sizin fark edebileceğiniz belirtilerdir.

Hipoglisemide çevrenizdekiler sizdeki aşağıdaki değişiklikleri fark edebilirler, bunları genellikle siz fark edemezsiniz.

• Huzursuzluk,
• Genelde sakin bir insansanız saldırgan davranışlar; sinirli, saldırgan bir insansanız sakin bir hale bürünmeniz gibi karakter değişiklikleri,
• Dalgınlık,
• Solukluk,
• Saçma konuşmalar,
• Uyku hali,
• Uykudan uyandırılama,
• Bayılma.

Bu belirtilerden herhangi biri varsa kan şekerinizi ölçün, eğer kan şekerinizi ölçme imkanınız yoksa şekeriniz düştüğünü varsayarak ilave besin alabilirsiniz. Ancak belirtilerin yanıltıcı olabileceğini asla unutmayın.

Ne yapmalı?

Basit şeker düşmelerinde toplam 10-20 gr katbonhidrat içeren besin almak gereklidir. Bunun yarısını hızla şekeri yükseltecek çay şekeri (3 tane kesme şeker) veya glukoz tabletleri (10 gr, genellikle kutu üzereinde belirtilmiştir) ile, diğer yarısını da bir dilim ekmek içeren bir küçük sandviç ile yapabilirsiniz. Eğer 15 dk içinde kendinizi daha iyi hissetmezseniz aynı miktar besini tekrar alabilirsiniz.

• Bazı şekerli besinler: (Her biri yaklaşık 10 gr şeker (karbonhidrat) içerir)
• 3 kesme şeker
• 2 tatlı kaşığı toz şeker
• 1/2 su bardağı meyve suyu
• 1/2 su bardağı normal kola

Kan şekeriniz bunlara rağmen düşükse doktorunuza veya hemşirenize haber verin. Eğer hiçbirine ulaşamazsanız en yakın acil servise başvurun.

Eğer baygın olarak bulunduysanız ağızdan bir şey verilmemesi gerekir. Acil müdahele gereklidir. Eğer Glukagen mevcutsa şekildeki (şekil veya tarif) gibi hazırlandıktan sonra cilt altına veya kas içine yapılması gerekir. 10-15 dk içinde bir değişiklik olmazsa ikinci Glukagen'i verip 112 no'lu telefondan yardım isteyiniz. Damardan şekerli serum verilmesi ve tıbbi gözlem-müdahale gereklidir. Glukagen ile ayıldıktan sonra hastanın mutlaka doktoruna haber verilmesi gereklidir. Şiddetli hipoglisemi reaksiyonları her zaman doktora bildirilmesi gereken durumlardır.

Yanınızda şeker hastası olduğunuzu belirten, doktorunuzun, ailenizin telefonlarının yazılı olduğu bir kartı taşıyın.

Glukagon:
Glukagon kan şekerini yükselten bir hormondur. İnsülin kullanan şeker hastalarının ulaşılabilir bir yerde bulundurmaları gereklidir. Eğer kan şekeriniz ağızdan şekerli besinler almanıza izin vermeyecek kadar düştü ise glukagon içeren Glukagen adlı ilacın kullanılması gereklidir. Bu insülin gibi iğne olarak yapılan ve 10-15 dk'da kan şekeri yükselticiş etkisini göreceğiniz bir ilaçtır. Baygın durumda arkadaşlarınızın, iş arkadaşlarınızın, ailenizin nasıl glukagen kullanılacağını bilmeleri çok önemlidir. Şeker düşüklüğünden bayıldığınızda glukagen'in yapılması hastaneye gitmeden ayılmanızı ve ağızdan ilave şeker almanızı bu sayede tamamen düzelmenizi sağlayabilir.

Önemli:
Hipoglisemi düzeldikten sonra bu olayın niçin meydana geldiğini kendi kendinize sorun, geçerli bir neden bulamazsanız ilaç dozlarının azaltılması için mutlaka doktorunuza danışın.

Hiperglisemi: (Kan şekeri çok yüksekse)

Açlık kan şekeri normalde 70-110 mg/dl arasındadır. Kan şekerinin normal değerlerin üzerine çıkması hiperglisemi olarak adlandırılır.

Kan şekerini neler yükseltir?

• Şeker hastalığının tedavisi için kullandığınız ilaçları veya insülini gerektiği kadar almama veya düzenli kullanmama,
• Diğer hastalıkların seyrinde (infeksiyon hastalıkları, iltahaplanma, soğuk algınlığı...)
• Diyete uymama,
• Her zaman yaptığınız egzersiz yapmama,
• Şeker yükselten ilaçların kullanımı (Kortizol içeren ilaçlar...)
• Almakta olduğunuz tedavinin yeterli gelmemesi. (Haplardan insüline geçmek gerekiyorsa)

Kan şekeri yükselmesinin belirtileri nelerdir?

• Her zamankinden daha fazla susama ve su içme,
• Her zamankinden daha fazla acıkma ve yemek yeme,
• Çok sık idrar yapma,
• Gece sık olarak idrar yapmak için uykudan uyanma,
• Cildinizde kuruma,
• Halsizlik, yorgunluk,
• Bulanık görme,
• Yaraların geç iyileşmesi.

Ne yapmalı?

• Diyetinize ve tedavinize uyun,
• Bol sıvı alın,
• Kan şekerinizi ve ateşinizi düzenli takip edin,
• Kan şekeriniz sürekli yüksek seyrediyor ve hap kullanıyorsanız doktorunuzu arayın; insülin tedavisi başlanması gerekli olabilir, eğer insülin kullanıyorsanız insülin dozlarınızı arttırmanız gerekebilir. Düzelme olmazsa doktorunuza danışın. İnsülininizin bozulmuş olabileceğini de unutmayın.
• Ateşiniz varsa doktorunuzun sizi muayene etmesi gerekebilir.

Hiperglisemik Komalar:

• 1. Diyabetik Ketoasidoz:
  Daha çok Tip 1 diyabetik hastalarda insülin eksikliğine bağlı olarak gelişir. Vücudumuzun başlıca enerji kaynağı olan şeker(glikoz) insülin eksikliğinde hücre içine giremez ve vücudumuzun ihtiyacı olan enerjiyi üretemez. Vücudumuz insülin eksikliğinde enerji olarak yağları ve proteinleri kullanır. Bunun sonucunda vücudumuzda keton cisimleri artar ve idrara geçer, idrarda aseton çıkar. Kan şekeri ve keton cisimleri artışı ile hastanın şuuru giderek bulanır ve tedavi edilmezse koma tablosu oluşur.

  Belirtileri:

  • Çok su içme, (Her zamankinden daha fazla susama ve su içme)
  • Mide bulantısı ve kusma,
  • Çok sık idrar yapma,
  • Gece sık olarak idrar yapmak için uykudan uyanma,
  • Karın ağrısı,
  • Cildinizde kuruma,
  • Halsizlik,
  • Yorgunluk,
  • Bulanık görme,
  • Hızlı ve derin soluk alıp verme,
  • Nefesinizin çürük elma (aseton) kokması.

  Nasıl tedavi edilir?
  an şekeriniz yüksek ve idrarda keton varsa mutlaka doktorunuza haber veriniz veya en yakın acil servise başvurunuz. Bu kendi başına tedavi edebileceğiniz bir durum değildir!

• 2. Hiperozmolar hiperglisemik nonketotik koma:
  Genellikle Tip 2 diyabetik şeker hastalarında, özellikle sıvı ihtiyacını karşılamakta zorlanan yaşlı hastalarda görülür. Kan şekeri çok yüksek değerlere çıkar, çok ağır su eksikliği vardır. Kanda ve idrarda keton cisimleri yoktur. Tedavisinin hastanede yapılması gerekir.

Uzun Dönemde Ortaya Çıkan Komplikasyonlar

Şeker hastalığının seyrinde, özellikle kan şekeri kontrolü sağlanamayan diyabetiklerde aşağıdaki durumlar ortaya çıkabilir.

• Kalp krizi,
• İnme (Felç)
• Körlükle sonuçlanabilen göz problemleri (Diyabetik retinopati)
• Şeker hastalığına bağlı böbrek hastalığı (Diyabetik nefropati)
• Şeker hastalığına bağlı olarak sinirlerin harap olması (Diyabetik nöropati)
• Periferik damar hastalığı (Bacağı besleyen damarlarda damar sertliğine bağlı daralma, bunun sonucunda dolaşım yetersizliği)
• Diyabetik ayak problemleri ( Ayakta gelişen yaraların iyileşmemesi ve yayılması)
• Cinsel sorunlar (İmpotans)

Unutmayın iyi kan şekeri kontrolü sağlıklı bir hayat sürmenizi sağlar.